Gofalwyr

Mae gofalwyr yn chwarae rôl hanfodol yn ein cymuned drwy ofalu am y rhai sy’n sâl, anabl, agored i niwed neu fregus ac i gydnabod hyn rydym yn ceisio darparu'r wybodaeth, y gwasanaethau a'r gefnogaeth sydd eu hangen ar ofalwyr i gyflawni eu rôl ofalu.

Beth yw gofalwr?

Gellir diffinio gofalwr fel rhywun sy'n darparu cymorth a chefnogaeth i bartner, plentyn, perthynas, ffrind neu gymydog, na allai ymdopi heb ei help.  Gallai hyn fod oherwydd oedran, salwch corfforol neu feddyliol, dibyniaeth neu anabledd.

Ni ddylid cymysgu'r term gofalwr â gweithiwr gofal, neu gynorthwyydd gofal, sy'n derbyn taliad am ofalu am rywun.

Mae gofalwyr fel arfer yn disgyn i un o'r tri chategori canlynol:

• Gofalwyr sy'n Oedolion: oedolyn sy'n gofalu am oedolyn arall fel gŵr, gwraig, partner, mab, merch, ffrind neu berthynas.
• Gofalwyr sy’n Rhieni i Blant ag Anableddau: oedolyn sy'n gofalu am blentyn sydd â salwch hirdymor neu anabledd.
• Gofalwyr Ifanc: person ifanc dan 18 oed sy'n cael ei effeithio mewn rhyw ffordd gan yr angen i ysgwyddo cyfrifoldeb corfforol, ymarferol a/neu emosiynol am ofal person arall, gan fel arfer gymryd lefel o gyfrifoldeb sy'n amhriodol i'w oedran neu ei ddatblygiad.

Cydnabyddir bod y tri math yma o ofalwr yn grwpiau eang a bod pob gofalwr yn unigolyn ac felly ag anghenion gwahanol ac amrywiol.

Y ffocws ar gyfer ein gwaith gyda gofalwyr

Bydd Blaenau Gwent a'i sefydliadau partner yn gweithio gyda'i gilydd i gyflawni'r canlyniadau canlynol:

1. Bydd gofalwyr yn cael eu parchu fel partneriaid gofal a bydd ganddynt fynediad at y gwasanaethau sydd eu hangen arnynt i'w cefnogi yn eu rôl ofalu.
2. Bydd gofalwyr yn gallu cael bywyd eu hunain ochr yn ochr â'u rôl ofalu.
3. Bydd gofalwyr yn cael eu cefnogi fel nad ydynt yn cael eu gorfodi i mewn i galedi ariannol gan eu rôl ofalu.
4. Bydd iechyd a lles gofalwyr yn cael eu hyrwyddo i'w helpu i gadw'n iach yn feddyliol ac yn gorfforol a pharchu eu hurddas.
5. Bydd plant a phobl ifanc yn cael eu hamddiffyn rhag gofal amhriodol ac yn cael y gefnogaeth sydd ei hangen arnynt i ddysgu, datblygu a ffynnu, i fwynhau plentyndod cadarnhaol ac i wneud y gorau o'u galluoedd.

Ein Hegwyddorion Allweddol

Yr egwyddorion allweddol sy'n llywio Blaenau Gwent a'i sefydliadau partner yw y bydd gofalwyr yn cael eu trin ag urddas a pharch ac wrth gyflawni hyn byddwn yn mabwysiadu'r egwyddorion "parchu" canlynol:

• Cydnabod Gofalwyr - byddwn yn cefnogi gofalwyr i gydnabod eu rôl ofalu a'u hannog i ddod ymlaen i dderbyn y gefnogaeth sydd ei hangen arnynt.  Byddwn hefyd yn hyrwyddo'r angen i sicrhau bod gan weithwyr proffesiynol y sgiliau a'r cymhwysedd i adnabod gofalwyr pan fyddant yn dod i gysylltiad â nhw.
• Grymuso Gofalwyr - byddwn yn sicrhau bod gofalwyr yn cael gwybodaeth ystyrlon hygyrch, gyfredol sy'n ymatebol i'w hanghenion unigol ac sydd ar gael yn lleol yn eu cymuned i'w galluogi i wneud dewisiadau gwybodus.
• Cefnogi Gofalwyr - byddwn yn cefnogi gofalwyr i dderbyn ystod o wasanaethau hyblyg o ansawdd da, wedi'u teilwra i ddiwallu eu hanghenion unigol ac a fydd yn rhoi'r cymorth sydd ei angen arnynt i gynnal eu rôl ofalu cyhyd ag y dymunant.
• Hyrwyddo Gofalwyr - byddwn yn hyrwyddo gofalwyr yn weithredol fel pobl yn gyntaf, gyda'r un hawliau â phawb arall i gael dewis a rheolaeth, ansawdd bywyd, a dyheadau yn eu rhinwedd eu hunain, ac ar wahân i rai’r person sy'n derbyn gofal.
• Ymgysylltu â Gofalwyr - byddwn yn sicrhau bod gan ofalwyr lais ac yn ymgynghori ac ymgysylltu â nhw mewn perthynas â chynllunio a dylunio'r gwasanaethau sy'n effeithio arnynt a'r rhai maen nhw’n gofalu amdanynt.
• Ystyried barn gofalwyr - byddwn yn sicrhau bod gofalwyr yn cymryd rhan weithredol yn y prosesau asesu a chynllunio gofal a fydd yn ystyried eu barn, yn cydnabod eu cyfraniad, eu gwybodaeth a'u hawliau.
• Cymryd amser i wrando ar ofalwyr - byddwn yn hyrwyddo'n weithredol argaeledd a hawliau gofalwyr i asesiad o'u hanghenion eu hunain a fydd yn canolbwyntio ar wrando ar y gofalwr, gwerthfawrogi ei brofiad a chymhwyso proses sy'n canolbwyntio ar ofalwyr gyda chanlyniadau realistig.

Sut galla i, fel gofalwr, gael mynediad at gymorth gan y Gwasanaethau Cymdeithasol?

Mae gan unrhyw ofalwr sy'n darparu gofal rheolaidd i aelod o'r teulu neu ffrind hawl yn ôl y gyfraith i asesiad o'i anghenion.  Gelwir yr asesiad hwn yn 'Asesiad Gofalwr' ac os ydych chi'n credu y byddai'r asesiad hwn o gymorth i chi fel gofalwr teulu, yna cysylltwch â'r Adran Gwasanaethau Cymdeithasol ar 01495 315700 neu fel arall anfonwch e-bost at DutyTeamAdults@blaenau-gwent.gov.uk
 
Mae'r 'Asesiad Gofalwr' yn drafodaeth neu gyfres o drafodaethau gyda gofalwr, i benderfynu pa gymorth personol y gallai fod ei angen ar y gofalwr i allu parhau i ofalu am y person y mae’n 'gofalu amdano'.  Mae'r asesiad yn gyfle i'r gofalwr feddwl am ei hun a pha gymorth sydd ei angen.

Beth yw pwrpas asesiad?

Mae'r asesiad yn galluogi gweithwyr cymdeithasol i archwilio gyda'r gofalwr:

• lefel y gofal y gall y gofalwr ei ddarparu
• cynaliadwyedd y sefyllfa ofalu
• iechyd y gofalwr
• ei amgylchiadau personol a'i alluoedd a'i anghenion unigol

Rydyn ni yma i chi

Pan fyddwch chi'n gofalu am eraill, byddwch yn aml yn anghofio am eich hunan-ofal eich hun. Beth am ddarllen y ddogfen Hunan-ofal am ffyrdd y gallwch gyflawni eich nodau hunan-ofal.

 Dogfen Hunan-ofal

Gwasanaethau Cymorth i Ofalwyr

• Gofalwyr Ifanc Blaenau Gwent
• Age Cymru Gwent | Gwasanaeth Cymunedol Gofalwyr Blaenau Gwent

Cymorth Trydydd Sector

Gofalu am eich arian 

Os ydych chi'n profi anawsterau gydag arian yn ystod yr argyfwng costau byw, rydym wedi gofyn i un o’n partneriaid 3ydd Sector, Adferiad, gynnig gwybodaeth, cyngor a chymorth ynglŷn â hyn. Gweler eu gwybodaeth isod ar sut i gael gafael ar gymorth.